Choć często kluczowy wydaje się być wygląd zewnętrzny czy też zakamarki powierzchni użytkowej, w perspektywie lat kluczowe jest rozmieszczenie pomieszczeń.

Jednym z najważniejszych czynników, które wpływają na układ pomieszczeń i plany domów jest ich otoczenie. Nie dotyczy to jednak wyłącznie walorów estetycznych - efektownej zieleni na działce, czy też zaplanowanego widoku na okoliczny las.

W przypadku terenów o podstawowym uzbrojeniu istotne są np. łącza gazu. Jeśli bowiem go nie ma, a dom potrzebuje kotłowni, powinna być ona ulokowana tak, by dostęp był do niej jak najbardziej swobodny i nieograniczony.

Jak dobrze zaprojektować plan domu?

Kluczowa kwestia przy projektowaniu budynku to rozmieszczenie pomieszczeń. Należy patrzeć na nie nie tylko przez pryzmat funkcji użytkowej, ale również przeanalizować rozlokowanie pokoi pod kątem kierunków świata. Bardzo ważne znaczenie odgrywa bowiem naturalne oświetlenie pomieszczeń.

Im więcej w nich światła dziennego, tym nie tylko ich lepsze wykorzystanie przez domowników, ale również odczuwalna oszczędność w rachunkach za ogrzewanie. Dobrze zaprojektowany dom powinien maksymalnie wiele ciepła czerpać z promieni słonecznych.

Pod tym względem przyjmuje się zasadę, iż pokój dzienny oraz przyległy do niego taras – choć również wszystkie inne strefy o charakterze codziennym i wypoczynkowym – powinny znajdować się od strony południa i południowego zachodu. To umożliwia nie tylko na ich odpowiednie nagrzanie za dnia, ale też utrzymanie dziennego charakteru – w miejscach, gdzie spędza się większość dnia powinno być jak najdłużej naturalne światło.

Kwestia uzyskania, a później utrzymania ciepła z zewnątrz, to coraz chętniej poruszany temat architektoniczny w kontekście układów pomieszczeń. Wyższą temperaturę wewnątrz uzyskać można lokując wszystkie pomieszczenia o znaczeniu gospodarczym – w tym także np. garaż lub spiżarnię – po północnej stronie domu.

Plany domów a podział na strefy

Jak umiejętnie rozplanować układ pomieszczeń w przypadku domu piętrowego? Pracownie przestrzegają założenia, by na parterze znajdowały się – prócz pokoju dziennego – kuchnia, pomieszczenie gospodarcze oraz łazienka dla gości lub mała toaleta. O ile salon musi być maksymalnie doświetlony np. nietypowymi oknami, tak pomieszczenia o charakterze gospodarczym można wyposażyć w symboliczne.

Piętro traktuje się w projektach jako przestrzeń bardzo osobistą. Tam, prócz sypialni znajduje się zazwyczaj większa łazienka do dyspozycji domowników. Niezależnie od tego, czy dom jest parterowy czy też piętrowy, najlepszym miejscem na sypialnie jest wschodnia ściana budynku.

Komunikacja – jeden z priorytetów projektu

Coraz bardziej istotna dla osób budujących domy staje się kwestia łatwej komunikacji. Budynki z przeszłości charakteryzują się ścisłym rozdziałem pomieszczeń, niewielkimi swobodnymi przestrzeniami. Nowoczesne kreowane są modą na otwartość – stąd często szczególnie w przypadku domów parterowych spotkać można takie, w których po niewielkim korytarzu wchodzi się wprost do wielkiego salonu. Ten zaś łączy się bezpośrednio z jadalnią oraz niczym nie ograniczoną kuchnią. Takie rozwiązanie z jednej strony powoduje – szczególnie w przypadku budynków o mniejszej powierzchni – że kuchnie stają się integralną częścią pokoju dziennego, co może być irytujące np. w przypadku gotowania. Z drugiej: ten układ pomieszczeń pozwala na większy kontakt domowników przy codziennych czynnościach – doceniany jest szczególnie przez ludzi młodych, łączących obowiązki z opieką nad dziećmi. Takie rozmieszczenie nie tylko wpływa na integrację domowników, ale też pozwala na większa swobodę.

W efekcie wszelkie korytarze czy też halle ciągle istnieją np. na piętrach, ale stopniowo unika się ich w przypadku domów parterowych czy też na niższym poziomie.

Inną z kluczowych reguł rozmieszenia pomieszczeń w planie domu jest maksymalna funkcjonalność – łączenie ich tak, by w pełni wykorzystywały się wzajemnie. I tak – salon zawsze znajduje się obok kuchni, a często swoistym łącznikiem między nimi jest jadalnia w formie albo oddzielnego pomieszczenia przechodniego, albo łączenia obu stref. Z kolei pokoje rozstawione powinny być tak, by dwa z nich – dedykowane zwykle w teorii dzieciom – były w swoim pobliżu, za to trzeci znajdował się w ich oddaleniu, dzięki czemu sprawdziłby się jako sypialnia gospodarzy domu.

Plany domów a garderoby, pralnie i garaże

W zależności od rozmiarów domu można rozszerzać jego możliwości – to nie tylko kwestia bardzo popularnych i coraz większych garderób, ale np. kolejnych łazienek. Coraz częściej sprawdza się wariant, w którym istnieją nawet trzy – ogólnodostępna na parterze oraz dwie na piętrze. Pierwsza jest przeznaczona dla dzieci, druga – ulokowana tuż przy sypialni – zmienia się w bardzo prywatną sferę wyłącznie dla gospodarzy.

W projektach dużych domów warto również przewidzieć miejsce na osobną pralnię i suszarnię, która miałaby bezpośrednie wyjście do ogrodu. Tego rodzaju pomieszczenia funkcjonalne są szczególnym atutem każdego budynku – pod tym względem odczuwalna jest szczególna różnica wobec chociażby największych mieszkań.

Bardzo istotna w układzie pomieszczeń jest lokalizacja pomieszczenia z kotłem. W tym przypadku wiele zależy od tego, jakie paliwo stosuje się do ogrzewania domu. W przypadku kotłów gazowych ulokowanie kotłowni nie ma większego znaczenia – warto jedynie zwrócić uwagę na to, by nie tworzyć długich, a zarazem kosztownych, odcinków prowadzących od źródła gazu do kotła. W przypadku innych paliw ważne, żeby pomieszczenie z kotłem nie znajdowało się w pobliżu wizytowej części domu, a kryło się gdzieś w zaułku i z tyłu budynku.

Układ pomieszczeń domu ważny jest także w kontekście garażu – często lekceważonego, a mającego niebagatelne znaczenie dla domowników. - Idealnym rozwiązaniem jest łączenie go z kotłownią oraz z drugiej strony - z korytarzem - podkreślają specjaliści serwisu Archido.pl. To umożliwia przedostanie się z samochodu wprost do domu. Garaż może być wbudowany zarówno w bryłę domu jak i dostawiony do zewnętrznej ściany budynku – decyzja o jego ulokowaniu powinna być podjęta już na etapie projektowania chociażby ze względu na instalację grzewczą. Jeśli to pomieszczenie ma pełnić też inne role, powinno być ogrzewane – ekonomicznym rozwiązaniem jest w takiej sytuacji ulokowanie garażu w bryle całego domu. Z kolei garaż wolnostojący pozwala na skrycie pod jego dachem nawet dwóch samochodów, ale wymaga większej działki oraz zmusi kierowców do przejścia z niego do domu zimą czy podczas jesiennego deszczu.

Jak podjąć właściwą decyzję

Inspiruj się dobrymi projektami domów. Skorzystaj z wyszukiwarki projektów na stronie http://www.archido.pl/wyszukiwanie-zaawansowane. Jest tam ponad 20.000 gotowych projektów domów i nie tylko. To jedna z największych takich stron internetowych w Polsce.