Na przykładzie produktów akustycznych sufitów podwieszanych marki Rockfon

W warunkach rozprzestrzeniania się ognia wewnątrz budynku ważny jest czas, który pozostaje użytkownikom na opuszczenie niebezpiecznej strefy. Dlatego ważne jest odpowiednie stosowanie aktywnych i pasywnych metod zabezpieczenia budynku przed pożarem. Metodą pasywną jest stosowanie materiałów niepalnych. Ale co właściwie oznacza słowo „niepalne”? Intuicyjnie wiemy, ale na gruncie obowiązujących w Polsce przepisów takie pojęcie nie istnieje.

„Niepalność” jest to określenie, używane w kontekście materiałów nie przyczyniających się do rozprzestrzeniania pożaru. Prawidłowym określeniem tej cechy wyrobu winny być klasa reakcji na ogień tzw. Euroklasa A1, co znalazło swoje odzwierciedlenie w obecnie obowiązujących Warunkach Technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Euroklasy są stosowane w Polsce od 2004 roku. Wskazują one, czy i w jaki sposób wyrób przyczynia się do rozwoju pożaru, tzn. jak szybko się pali i ile energii przy tym wytwarza. Euroklasa umożliwia badanie reakcji wyrobów budowlanych na ogień i klasyfikowanie ich według tych samych zasad i kryteriów w całej Europie. W celu określenia Euroklasy poddaje się badaniu i ocenie następujące parametry:

• Ilość wydzielonego ciepła i szybkość spalenia,
• czas do zapalenia,
• rozprzestrzenianie płomieni,
• wytwarzanie dymu,
• występowanie płonących kropli i odpadów.

Euroklasa, jest kombinacją trzech oznaczeń: klasy podstawowej (oznaczenie od A do F) i dwóch uzupełniających (szybkość wytwarzania dymu s-, wytwarzanie płonących kropli d-).

Do zakwalifikowania wyrobu do poszczególnych klas, wykorzystuje się określone metodyki badań:

- reakcja na ogień;
- ciepło spalania;
- SBI;
- zapalenie małym płomieniem.

Pierwsze dwa testy mają zastosowanie dla wyrobów klasy A1 i A2 - niepalnych. Badanie SBI dla klasy A2, B, C i D. Ostatnie badanie dla klasy B, C, D, E. Do klasy F zaliczają się wszystkie wyroby, które są łatwo zapalne, kapiące, intensywnie dymiące, lub te, których właściwości są nieokreślone.

Euroklasa a produkt

Materiałem pasywnie wspomagającym ochronę pożarową budynku są miedzy innymi sufity akustyczne Rockfon. Większość sufitów tej marki została zaliczona do Euroklasy A1, pozostałe zaliczono do klasy A2-s1,d0. Co oznaczają te symbole?

Najważniejsza jest podstawowa klasa wyrobu (A-F), która wskazuje, w jakim stopniu wyrób przyczynia się do rozwoju pożaru. Najbezpieczniejszym wyborem jest produkt z Euroklasą A1 (niepalny), a następnie A2 i B. Produkty znajdujące się w klasach C, D, E oraz F, badane w pomieszczeniu w skali naturalnej (RCT – Room Corner Test) doprowadzają do rozgorzenia, czyli gwałtownego, wybuchowego rozprzestrzeniania się ognia, charakteryzującego się skokowym wzrostem temperatury (patrz: tab.1).

Tabela 1: Euroklasa, czyli czy to się pali?

Nie ogień, a dym powoduje śmierć dwóch trzecich wszystkich ofiar pożarów. Przeszkadza w prowadzeniu akcji ratunkowej i wywołuje u ludzi osłabienie zmysłu orientacji, co w czasie pożaru utrudnia opuszczenie budynku. Właśnie dlatego etykiety produktów budowlanych oznaczone Euroklasami od A2 do D muszą także wskazywać na wielkość emisji dymu. Ta klasyfikacja nie dotyczy materiałów z najbezpieczniejszej klasy A1 i najniższych klas E i F. Ponieważ wyroby A1 prawie nie wytwarzają dymu, a wyroby z klasy E lub F wytwarzają go bardzo dużo. Uzupełniające klasyfikacje emisji dymu to s1, s2 i s3. Im więcej dymu, tym wyższa cyfra. Dzięki temu oznaczeniu nie tylko profesjonaliści, ale i konsumenci mają możliwość identyfikowania wyrobów mogących stworzyć potencjalne zagrożenie.

Tabela 2: Nie tylko ogień!

Wyroby budowlane objęte klasami od A2 do E muszą także posiadać oznaczenie wskazujące na możliwość wytwarzania płonących kropel i cząstek, które mogą powodować dalsze rozprzestrzenianie się pożaru oraz oparzenia. Podobnie jak w przypadku emisji dymu także tutaj występują 3 klasy uzupełniające, oznaczone: d0, d1 lub d2. Ta klasyfikacja nie dotyczy materiałów klasy A1 bo te nigdy nie wytwarzają płonących kropli.

Dzięki zastosowaniu rdzenia ze skalnej wełny mineralnej produkty Rockfon zostały sklasyfikowane w klasach A1 i A2-s1,d0. Sufity Rockfon klasy A1 uwalniają niewielką ilość zgromadzonego w sobie ciepła w sposób bardziej kontrolowany. Nie wydzielają dymu i nie tworzą płonących kropel. Klasa A2-s1,d0 oznacza, że produkty Rockfon w warunkach silnego pożaru, nie przyczyniają się w istotny sposób do wzrostu obciążenia ogniowego ani do rozwoju pożaru, prawie nie wydzielają dymu i nie powodują powstania płonących kropel. Są to więc materiały, których zastosowanie znacznie zwiększa pasywne bezpieczeństwo budynku.

Tabela 3: Płonące krople

Projektowanie to najważniejsza czynność w procesie budowlanym. To przede wszystkim od architekta/projektanta zależy, jakie materiały i rozwiązania zostaną użyte w danym budynku. Mając na uwadze przeznaczanie obiektu jak i możliwości finansowe, architekt/projektant dobiera odpowiednie rozwiązania zapewniające trwałość, komfort i bezpieczeństwo. Kombinacja aktywnych środków ochrony przeciwpożarowej, takich jak zraszacze, czujniki dymu, gaśnice etc., z materiałami gwarantującymi pasywną ochronę przeciwpożarową, jest kluczem do zapewnienia wysokiego bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych.