W dzisiejszych czasach, kiedy środowisko naturalne znajduje się w centrum uwagi społeczeństwa i decydentów politycznych, branża budowlana musi dostosować się do coraz bardziej rygorystycznych norm dotyczących zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście szkło budowlane odgrywa kluczową rolę, zarówno pod względem estetycznym, jak i funkcjonalnym, stając się jednym z głównych elementów kształtujących współczesną architekturę.

Regulacje prawne i kierunki rozwoju

Wprowadzenie coraz bardziej restrykcyjnych norm prawnych dotyczących efektywności energetycznej i redukcji emisji CO₂ stawia przed producentami szkła budowlanego wyzwania w zakresie dostosowania się do nowych standardów. Regulacje te wymuszają inwestycje w nowe technologie produkcyjne, zmiany w procesach produkcji oraz rozwój nowych materiałów o mniejszym wpływie na środowisko.

Na przykład w krajach Unii Europejskiej, Dyrektywa w sprawie Efektywności Energetycznej Budynków (EPBD) określa nowe ambitne standardy dotyczące renowacji zasobu budowlanego i podnoszenia efektywności energetycznej, co ma na celu zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania i chłodzenia budynków. Nie ma się co dziwić, w Unii Europejskiej budynki odpowiadają za aż 36% emisji gazów cieplarnianych związanych z energią – jest to ponad jedna trzecia emisji!

Podobne regulacje są wprowadzane również w innych regionach świata, aby ograniczyć emisję gazów cieplarnianych i poprawić efektywność energetyczną budynków. Cała branża budowlana boryka się z problemem wysokiej emisji CO₂. Choć jest to temat, który jeszcze nie objęły żadne obostrzenia legislacyjne, można się spodziewać, że w przyszłości tak się stanie.

Rewolucja, której celem jest dekarbonizacja sektora budowlanego już się jednak rozpoczęła. Czołowi producenci materiałów budowlanych, w tym szkła, opracowują nowe rozwiązania w kategorii ECO. Idealnym przykładem jest produkowane przez NSG Group szkło Pilkington Mirai™ o najniższym śladzie węglowym. Zostało ono opracowane przy użyciu kombinacji paliwa alternatywnego, wysokiej zawartości szkła pochodzącego z recyklingu i ekologicznych źródeł energii elektrycznej. Może być oferowane jako alternatywa o niskim śladzie węglowym dla zwykłego szkła float, bez różnicy w jego parametrach, jakości czy estetyce.

Wyzwania technologiczne w przetwarzaniu szkła

Wdrażanie nowych technologii w przemyśle szklarskim wiąże się z szeregiem wyzwań technologicznych. Jednym z najważniejszych jest zapewnienie wysokiej jakości oraz bezpieczeństwa produktów, przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia surowców i energii. Producenci szkła muszą nieustannie inwestować w zaawansowane technologie produkcyjne, aby osiągnąć ten cel. Działania zakrojone są na szeroką miarę, ponieważ o zmniejszenie emisji CO₂ związanej z procesem produkcji szkła można się starać optymalizując procesy, wykorzystując alternatywne paliwa, stosując surowce pochodzące z recyklingu, a także wprowadzając optymalizacje, takie jak elektryfikacja, czy wykorzystanie ciepła odpadowego.

- Największe możliwości widzimy w zmianie paliw kopalnych, takich jak gaz ziemny na paliwa alternatywne. Jako pierwsi na świecie, trzy lata temu przeprowadziliśmy udane próby opalania jednego z naszych pieców w 100% wodorem. Rok później wykonaliśmy pierwsze na świecie opalanie pieca w 100% biopaliwem. W grudniu 2023 uruchomiliśmy, jako pierwszy producent szkła płaskiego w Europie, próbną linię do wyłapywania dwutlenku węgla – wymienia Szymon Fit, Menadżer Innowacji Biznesowych NSG Group.

Wyłapywanie dwutlenku węgla to obecnie jedna z metod, w których pokłada się największe nadzieje, szczególnie w branżach energochłonnych. Polega na wykorzystaniu urządzenia wychwytującego dwutlenek węgla ze spalin pieców pływakowych, który następnie można zmagazynować lub dalej wykorzystywać. Carbon Brief, brytyjskie czasopismo dedykowane zmianom klimatu prognozuje, że w 2100 roku aż 25% energii elektrycznej może być konsumowane przez technologie wyłapujące CO₂ z atmosfery (konkretnie Direct Air Capture).

Analiza barier i perspektyw rozwoju branży

Mimo postępującego rozwoju technologicznego, branża szklarska musi zmierzyć się z szeregiem barier, które mogą utrudnić adaptację nowych rozwiązań. Koszty inwestycji w nowe technologie mogą być wysokie, co niewątpliwie jest barierą dla mniejszych przedsiębiorstw. Ponadto, konieczność przestrzegania restrykcyjnych norm środowiskowych może ograniczać elastyczność działania firm.

Jednak perspektywy rozwoju branży są obiecujące. Wzrost świadomości społecznej na temat ochrony środowiska naturalnego oraz rosnące zapotrzebowanie na energooszczędne i ekologiczne rozwiązania budowlane stwarzają nowe możliwości dla producentów szkła. Wprowadzenie innowacyjnych produktów i technologii może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności firm oraz otworzyć nowe rynki zbytu. Ambicje związane z redukcją emisji, a w konsekwencji osiągnięciem neutralności klimatycznej Unii Europejskiej, wynikające z pakietu Fit For 55 wydają się nie do zatrzymania. Polska gospodarka, która opiera produkcję energii na paliwach kopalnych, stoi przed dużym wyzwaniem. Transformacja energetyczna, ograniczanie emisji (operacyjnych i wbudowanych) to nie tylko „zło konieczne”, ale warunek niezbędny do utrzymania naszej konkurencyjności.

Szkło budowlane odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju w branży budowlanej. Wprowadzanie nowych technologii i materiałów o niskim wpływie na środowisko, zgodnie z regulacjami prawnymi stanowi wyzwanie, ale jednocześnie otwiera nowe perspektywy rozwoju i innowacji. W epoce zrównoważonego rozwoju, szkło budowlane pozostaje jednym z najważniejszych elementów współczesnej architektury, odgrywając kluczową rolę w tworzeniu efektywnych, ekologicznych i estetycznych budynków.