Dobór odpowiednich elementów infrastruktury wodociągowej gwarantuje niezawodną pracę systemów dystrybucji wody w domach jednorodzinnych i obiektach użytkowych. W artykule odpowiadamy na pytanie, jakie rury wybrać do instalacji wodnej – PE, PEX czy stalowe.

Instalacja wodna – co musisz wiedzieć?

Konwencjonalna instalacja wodna to system połączonych ze sobą rur i kształtek wraz z urządzeniami i armaturą służący do dystrybucji wody ciepłej i zimnej. Infrastrukturę wodociągową prowadzi się zwykle poniżej rur gazowych oraz instalacji elektrycznej. Przebieg rur w instalacji ciepłej i zimnej wody jest planowany już na etapie projektowania budynku. Dzięki temu elementy instalacyjne mogą być ukryte pod tynkami. Na zewnątrz wyprowadzane są jedynie przyłącza do armatury oraz urządzeń AGD.

Rozwój inżynierii środowiska sprawił, że instalacja wodna może składać się z rur wykonanych z kilku materiałów – miedzi, stali oraz tworzyw sztucznych PE albo PEX. Dobór odpowiedniej technologii oraz wymiarów i średnicy orurowania jest uzależniony od specyfiki danego projektu. Same rury do instalacji wody pitnej powinny posiadać atest Państwowego Zakładu Higieny, który gwarantuje użytkownikom bezpieczeństwo w kontakcie z wodą użytkową. Infrastruktura powinna być też odporna na korozję oraz wysokie i niskie temperatury.

Rury do zimnej i ciepłej wody – stalowe, z tworzywa sztucznego, miedziane?

Coraz częściej mamy do czynienia z instalacjami wodnymi dystrybuującymi zarówno zimną, jak i ciepłą wodę użytkową. W tej sytuacji ważne, by dobrać odpowiednie rury do zimnej i ciepłej wody – elementy charakteryzujące się niską rozszerzalnością termiczną w szerokim zakresie temperatur. Na jakie rodzaje rur wodnych warto zwrócić uwagę w tym kontekście?

• Rury stalowe – charakteryzują się dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne i niską rozszerzalnością cieplną. W efekcie doskonale radzą sobie z przesyłem ciepłej wody użytkowej oraz wody przeznaczonej do celów grzewczych. Warto jednak pamiętać, że łatwo zarastają biofilmem z bakterii. Jednocześnie ich powierzchnia jest podatna na rozwój korozji.
• Rury z tworzyw sztucznych – w zależności od wybranego rodzaju tworzywa sztucznego ich właściwości termiczne mogą być odmienne. Do transportu wody ciepłej nie nadają się rury z polietylenu PE =. Dobrym wyborem może być polietylen sieciowany PEX, który pozwala na przesył cieczy o temperaturze od -10^oC do +95^oC.
• Rury miedziane – są bardzo odporne na dynamiczne zmiany temperatury cieczy, a także na wysokie ciśnienie oraz promieniowanie UV.

Miedź jest o prawie połowę droższa od stali, jednakże montaż rur miedzianych do wody pitnej jest 30% tańszy. Sama trwałość instalacji miedzianych jest czterokrotnie wyższa.
Interesującym rozwiązaniem są również nowoczesne rury wielowarstwowe. Powstają one z połączenia tworzyw sztucznych oraz przekładek wykonanych z folii aluminiowej. W ten sposób niwelujemy charakterystyczne dla rur z tworzywa sztucznego zjawisko przenikania tlenu, a jednocześnie poprawiamy ich właściwości termiczne i redukujemy odkształcalność.

Jak łączyć rury w instalacji wodnej?

Osoby planujące budowę domu jednorodzinnego albo remont budynku często pytają, jak łączyć rury w instalacji wodnej. Jakie rodzaje połączeń wyróżniamy?

• Zgrzewane – wykonuje się je z użyciem zgrzewarki, do której wkładana jest końcówka rury oraz złączka. W trakcie nagrzewania elementy zostają nadtopione i ulegają połączeniu. Metoda jest stosowana dla polibutylenu, polietylenu oraz polipropylenu.
• Lutowane – technika jest dedykowana dla komponentów miedzianych, stosowanych w instalacjach ciepłej wody użytkowej oraz systemach centralnego ogrzewania. Wykonywane jest lutowanie miękkie w temperaturze na poziomie 450^oC
• Spawane – spawanie to metoda wykorzystywana w trakcie wykonywania systemów rurociągowych ze stali. Warto dodać, iż nie można jej stosować w przypadku elementów ze stali ocynkowanej, gdyż uszkadza ona ochronną warstwę ocynku.
• Klejone – klejenie rur z tworzyw sztucznych PVC polega na nakładaniu kleju na wewnętrznej części kielicha pierwszego elementu i zewnętrznej powierzchni drugiego. Końcówki wsuwa się do siebie. Po odparowaniu rozpuszczalnika tworzy się trwałe i szczelne połączenie.
• Zaciskane – ściskanie albo zaprasowywanie jest wykorzystywane w montażu rur miedzianych, stalowych i wielowarstwowych PEX-AL-PEX
• Skręcane – służą do łączenia rur instalacji wodnej z armaturą oraz urządzeniami AGD czy elementami połączeniowymi zbudowanymi z różnych materiałów. Wymagają one dodatkowego uszczelnienia przy pomocy pakuł albo taśmy teflonowej.
• Łączone mechanicznie – złączki metalowe, bądź plastikowe działają na zasadzie dociskania nakrętki pierścienia do zewnętrznej powierzchni rury. W ten sposób element jest zabezpieczony przed wysuwaniem się.

Dobór odpowiedniej formy łączenia rur oraz kształtek jest uzależniony od konkretnej specyfiki połączenia (np. rura-rura czy armatura-rura) i technologii materiałowej.

Rury do wody stalowe i miedziane

Jednymi z popularnych rozwiązań w zakresie budowy instalacji wodnych są rury do wody stalowe i miedziane. Elementy wykonane ze stali charakteryzują się doskonałą wytrzymałością mechaniczną, co sprawia, że wymagają mniej punktów mocowania. W ten sposób obniżony jest koszt oraz czas montażu. Ich dużą zaletą jest ponadto odporność na wysokie temperatury i niska rozszerzalność termiczna. Warto jednak pamiętać, że stalowe rury wodociągowe są podatne na rozwój korozji oraz osadzanie się kamienia i biofilmu.

Interesującym wyborem w zakresie metalowych komponentów do budowy instalacji wodnych są miedziane rury do ciepłej wody użytkowej. Produkty są lżejsze od ich stalowych odpowiedników, a jednocześnie zachowują bardzo dobre właściwości termiczne i mechaniczne. Niewielki opór hydrauliczny miedzi sprawia, że można stosować orurowanie o małej średnicy, co zmniejsza koszty zakupu materiałów do budowy systemu wodnego. Minusem jest podatność na korozję w kontakcie z miękką wodą o dużej zawartości CO₂.

Rury do wody z tworzyw sztucznych

Trwałe i solidne rury do wody PE z tworzyw sztucznych stanowią ciekawą alternatywę dla metalowych instalacji wodnych wykonanych z miedzi lub stali. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje plastikowych rur do transportu wody pitnej.

Rury PEX

Polietylen sieciowany to materiał, z którego wykonywane są rury oznaczane skrótem PEX. Jest to mocne tworzywo sztuczne o właściwościach pozwalających na przesył wody o temperaturze z zakresu od -10^oC do +95^oC. Doskonale sprawdza się zarówno w realizacji instalacji wodnych, jak i grzewczych. Jest nietoksyczny, odporny na rozwój bakterii i grzybów oraz wolny od zawartości jonów metali ciężkich.

Rury PE

Ten rodzaj materiału jest podzielony na dwie grupy. Polietylen PE-LD miękki wykorzystuje się do budowy instalacji niskociśnieniowych, natomiast polietylen PE-HD twardy znajduje zastosowanie w realizacji systemów wysokociśnieniowych. Rury PE charakteryzują się dużą odpornością na reakcje chemiczne, a także wysoką gładkością ścian i niskim ciężarem właściwym. Można je stosować tylko do przesyłu wody zimnej o temperaturze do 20^oC.

Rury PP

Polipropylenowe rury PP to popularne rozwiązanie w zakresie budowy instalacji wodnych oraz grzewczych. Ich dużą zaletą jest szeroka odporność na temperatury dodatnie i ujemne w zakresie od -40^oC do +95^oC. Walory użytkowe sprawiają, że rurociągi z polipropylenu są często wykorzystywane w instalacjach natynkowych. Warto jednak pamiętać, że PP nie jest odporny na promieniowanie UV i przy użytku zewnętrznym rury powinny być osłonięte.

Rury z PVC

Ostatnim wartym wyróżnienia rodzajem komponentów do budowy instalacji wodnych z tworzyw sztucznych są kształtki, złączki oraz rury z PCV. Tworzywo, jakim jest polichlorek winylu, jest odporne na temperatury 0-50^oC, ale jego następca CPVC oferuje już odporność w zakresie 0-100^oC. W niskich temperaturach tworzywo kruszeje, natomiast przy 80^oC może ulegać odkształceniom wskutek wydłużania się termicznego materiału.

Solidne i niezawodne rury do instalacji przemysłowych Budmech

W artykule przytoczyliśmy najważniejsze informacje na temat systemów rurowych wykonanych ze stali, miedzi oraz tworzyw sztucznych. Mamy nadzieję, że pomogą one w doborze odpowiednich komponentów do budowy instalacji przemysłowych. Jeżeli natomiast szukasz profesjonalnych rozwiązań do systemów przesyłowych dla zakładów przemysłowych, to wybierz solidne i niezawodne rury do instalacji przemysłowych Budmech! Nasi konsultanci pomogą Ci w doborze elementów dopasowanych do potrzeb Twojego projektu!