Stojąc przed wyborem projektu domu o niskim standardzie energetycznym musimy podjąć decyzję, na który budynek się zdecydować –  energooszczędny czy pasywny? Warto poznać wcześniej parametry i właściwości tych nowoczesnych obiektów.

Oba budynki charakteryzują się bardzo dobrym ociepleniem i odpowiednią izolacją. Ponadto stosuje się w nich właściwy sposób wentylacji, który pozwala na efektywną wymianę zużytego powietrza z wnętrza domu poza budynek. Istotną kwestią w przypadku obu standardów są również okna, które powinny pozwalać na przenikanie promieniom słonecznym do środka budynku i korzystać z naturalnego usytuowaniu terenu względem stron świata. Ważna jest także sama bryła budynku, likwidacja mostków termicznych, szczelność konstrukcji i stała kontrola wymiany powietrza.

Zarówno dom energooszczędny, jak i pasywny cechuje się niższym zapotrzebowaniem na ciepło niż dom tradycyjny z tą różnicą, że ten pierwszy potrzebuje do ogrzania budynku ok. 60-70 kWh/m², a ten drugi tylko 15 kWh/m², gdzie dom tradycyjny zużywa rocznie od 120 – 160 kWh/m². Aby obniżyć zużycie energii, w domach energooszczędnych, podobnie jak w domach pasywnych stosuje się kolektory słoneczne, pompy ciepła, rekuperatory czy gruntowe wymienniki ciepła, służące do pozyskiwania energii termalnej ze źródeł odnawialnych.

Energooszczędny a pasywny

Ogólne zalecenia dla jednego i drugiego domu są podobne, jednak dom energooszczędny pozostawia architektom zdecydowanie większą dowolność. W przeciwieństwie do domów pasywnych te pierwsze nie muszą być zbudowane na planie prostokąta, ani mieć jedno- lub dwuspadowego dachu.

W obydwu budynkach największe okna powinny być umieszczone od strony południowej, ponieważ w ten sposób pozyskują ciepło z promieniowania słonecznego, a od północy zaleca się ograniczenie przeszkleń. W domu pasywnym dodatkowo poleca się przeszklenie całej ściany południowej i automatyczne zaciemnienie strony północnej. Wszystkie ściany zewnętrzne, podłogi, stropy i dach muszą chronić przed ucieczką ciepła –  mówi Marzena Syczuk, z Grupy Polskie Składy Budowlane.

Aby dom był energooszczędny, średni współczynnik przenikania ciepła nie powinien być wyższy niż 0,2 W/(mkw.·K). Natomiast dla domu pasywnego wymagania są jeszcze większe – współczynnik ten nie powinien przekroczyć 0,15 W/(mkw.·K). Tak niskie wartości osiągnąć można dzięki zastosowaniu materiałów ściennych o dobrych parametrach cieplnych i grubych warstw izolacji we wszystkich przegrodach zewnętrznych (w domu energooszczędnym dla ścian co najmniej 20, dla dachu – 30 cm, a w domu pasywnym ściany 30 cm, a dach 40 cm). Ponadto ograniczenie ścian działowych do minimum sprzyja równomiernemu rozprowadzaniu ciepła wewnątrz domu.

Koszty, oszczędności i dotacje

 Zanim zdecydujemy się na budowę domu w technologii energooszczędnej lub pasywnej sprawdźmy, jakiego rzędu wydatków musimy się spodziewać. Z uwagi na bardziej rygorystyczne wymogi dom pasywny będzie droższy niż dom energooszczędny. Koszt budowy domu energooszczędnego może być wyższy od domu tradycyjnego o ok. 10%. natomiast domu domu pasywnego o 15-20%. Należy jednak pamiętać o tym, że jest to inwestycja, która się opłaca. W domu jednorodzinnym o powierzchni 150 – 200 m² można osiągnąć zmniejszenie zużycia energii od 10 000 do 16 000 kWh rocznie, co oznacza od 1800 do 6000 zł oszczędności w zależności od rodzaju paliwa wykorzystywanego paliwa.

Inwestorzy, którzy zdecydują się na budowę domu w technologii energooszczędnej mogą ubiegać się o dopłatę z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska o Gospodarki Wodnej. W zależności od rodzaju budynku i wskaźnika zapotrzebowania budynku na energię użytkową do celów ogrzewania mogą otrzymać: przy wskaźniku Standard NF40 (dom energooszczędny) – EUco ≤ 40 kWh/(m²*rok) – 30,000 zł brutto, a dla wskaźnika Standard NF15 (dom pasywny) – EUco ≤ 15 kWh/(m²*rok) – 50,000 zł brutto. Domy podlegające dopłacie muszą posiadać m. in.: wentylację mechaniczną z wysokowydajnym odzyskiem ciepła, izolację przegród zewnętrznych czy określoną szczelność na przenikanie powietrza.

Redukcja comiesięcznych kosztów prawie 10-krotnie sprawia, że cały budynek jest tańszy w utrzymaniu, a opłatom podlega rzeczywiste zużycie energii. Ponadto domy wybudowane w tej technologii są przyjazne środowisku, emitują mniejszą ilość trujących gazów do atmosfery, a w ich wnętrzu dzięki wentylacji mechanicznej i odzyskowi ciepła panuje zawsze czyste powietrze. Dodatkowo na budowę możemy otrzymać dofinansowanie oraz korzystny kredyt w banku, natomiast sam budynek będzie posiadał wysoką wartość rynkową zarówno teraz, jak i za kilkanaście lat.