Domy szkieletowe to domy zbudowane w oparciu o konstrukcję szkieletową.

Najczęstsze skojarzenie szkieletu to układ kostny człowieka lub zwierzęcia, który stanowi konstrukcję dla pozostałych tkanek ciała. Podobnie jest w przypadku domu szkieletowego, gdzie konstrukcję definiują połączone elementy najczęściej z drewna lub metalu, wtedy mówimy odpowiednio o szkielecie drewnianym lub o szkielecie metalowym, bądź stalowym. Z uwagi na fakt, że technologia budowy domów w technologii szkieletu drewnianego jest o wiele bardziej rozpowszechniona w Europie i w Polsce niż technologia budowy domów w szkielecie stalowym, skupimy się na tym pierwszym. 

Konstrukcję domu stanowią zatem połączone w szkielet belki drewniane. Belki te łączą się ze sobą najczęściej pod kontem prostym tworząc kratownicę, która jest konstrukcją szkieletową pod przyszłą ścianę domu. Ta kratownica obudowywana jest następnie kolejnymi warstwami. W przypadku domu warstwy tworzące ścianę mają różną funkcję. Jedyną warstwą chroniącą od zimna zwierzęta żyjące na północy jest ich własny tłuszcz lub sadło. W przypadku zwierząt ta warstwa cieplna powoduje, że nie potrzebują one zużywać nadmiernej ilości energii na ogrzewanie własnego ciała.

Dom w konstrukcji szkieletowej działa podobnie: jest w swoim założeniu ciepły i energooszczędny, ponieważ składa się w głównej mierze z ocieplenia – jest to ok. 70-90% grubości ściany i dachu. Tę warstwę ocieplającą we wnętrzu ściany tworzą najczęściej materiały np. typu wełna mineralna, zwana potocznie watą szklaną, a w bardziej ekologicznych rozwiązaniach wełna drzewna lub słoma. Wełna szczelnie wypełnia przestrzenie pomiędzy belkami drewnianymi. Na zewnątrz domu stosuje się również najczęściej wełnę mineralną – tzw. twardą - elewacyjną  lub styropian.

Tak samo jak zwierzęta, dom nie zużywa dużej ilości energii na ogrzanie własnego wnętrza. To powoduje, że domy szkieletowe zużywają nawet do 70% mniej energii cieplnej niż domy murowane o podobnej grubości ścian. To bezpośrednio przekłada się na mniejsze o 70% koszty związane z eksploatacją budynku. W przypadku drożejących gwałtownie nośników energii takich jak węgiel i jego fabrykaty np. eko-groszek,  gaz, olej opałowy czy choćby drewno, stanowi to niebagatelne znaczenie przy wyborze technologii budowy domu. Szacunkowe obliczenia wykazują, że standardowy dom o powierzchni ok 100m2 wybudowany w technologii szkieletowej w okresie ok 25 lat zarobi tylko na ogrzewaniu 100.000 zł. Taka będzie bowiem wartość oszczędności w stosunku do identycznego domu w technologii tradycyjnej – murowanej.

Kontynuując rozważania o szkieletowej naturze naszego domu skupmy się na kolejnych  warstwach ściany – ich funkcjach oraz zaletach. Kratownica drewniana stanowiąca szkielet konstrukcji budynku jeszcze przed wypełnieniem warstwą ocieplającą, jest obłożna z jednej strony – zewnętrznej, usztywniającą płytą drewnopochodną, która składa się z grubych strugów drewnianych połączonych klejem pod wysoką temperaturą i ciśnieniem. Ta płyta nosi nazwę OSB (ang. Oriented Strand Board) - drewnopochodna, trójwarstwowa płyta. Płyta taka ma najczęściej 3 warstwy, a jej część środkowa ma wióry ułożone prostopadle do dwóch warstw zewnętrznych, co powoduje, że płyta ta odznacza się doskonałymi właściwościami wytrzymałościowymi wzdłuż większej osi płyty (zwłaszcza na zginanie statyczne). W domach szkieletowych najczęściej wykorzystuje się  płytę o symbolu OSB /3 ponieważ ma ona znacznie podwyższoną odporność na wilgoć.

Idąc dalej w konstrukcji ściany, od strony wewnętrznej, ściana zostaje zamknięta przez drugą płytę OSB lub od razu przez płytę gipsowo- kartonową w skrócie płytę g-k. To jaka warstwa znajdzie się na wewnętrznym poszyciu ściany decyduje zastosowana technologia budowy domu. I tutaj pojawia nam się podstawowe rozróżnienie pomiędzy technologią tzw. lekkiego szkieletu drewnianego – potocznie nazywaną technologią kanadyjską lub kanadyjczykiem, a technologią ciężkiego szkieletu drewnianego, zwaną technologią niemiecką lub skandynawską. Ta pierwsza – kanadyjska, jest budowana od początku na placu budowy. Szkielet drewniany jest łączony z przyciętych odpowiednio belek na przygotowanym wcześniej fundamencie tradycyjnym (ławy fundamentowe, ściany fundamentowe).

Ta technologia nazywana jest lekką, ponieważ w odróżnieniu od ciężkiej, nie posiada drugiej płyty OSB  na wewnętrznym poszyciu. Ściana zakończona jest od razu płytą g-k, która będąc bez wzmocnienia płyty OSB jest bardzo wrażliwa na uszkodzenia. Ciężką technologię niemiecką wyróżnia właśnie to, że posiada drugą płytę OSB na zewnętrznym poszyciu; zastosowane grube przekroje belek konstrukcyjnych i krokwi gwarantują znakomitą stabilność konstrukcji oraz dużo większą trwałość takiego domu.

Technologia ciężka umożliwia wylanie kilku ton betonu na wylewkę na stropie takiego budynku; umożliwia zastosowanie ciężkiej więźby dachowej z ciężką dachówką cementową, co nie jest możliwe w technologii kanadyjskiej. Ponieważ domy szkieletowe w ciężkiej zabudowie charakteryzują się zwartą i mocną  konstrukcją, cały dom spoczywa na betonowym monolicie w postaci zbrojonej stalą płyty fundamentowej. Tylko płyta fundamentowa gwarantuje w przypadku takiego domu stabilność całej budowli podczas procesu osiadania na gruncie, który to proces jest rzeczą naturalną dla każdego nowo wybudowanego domu.

Domy budowane w ciężkiej technologii niemieckiej są zawsze prefabrykowane czyli budowa poszczególnych elementów budynku, w tym: ścian zewnętrznych i wewnętrznych a także konstrukcji dachu, jest wykonywana w zakładzie produkcyjnym pod dachem i niezależnie od warunków atmosferycznych. Również sposób montażu odbiega od technologii kanadyjskiej, ponieważ w technologii ciężkiej ściany są montowane w poziomie na specjalnych prowadnicach, a więc poziom zespolenia poszczególnych elementów ze sobą w tym: płyt OSB i konstrukcji drewnianej jest znacznie lepszy i mocniejszy niż w przypadku budowania w pionie na budowie domu kanadyjskiego.    

Kilka firm w tej branży stosuje również pewne innowacje powiększając ścianę zewnętrzną od wewnątrz o dodatkową przestrzeń – z reguły 4 cm, która stanowi tzw. pustkę instalacyjną. Tą przestrzeń tworzy drewniany stelaż przymocowany do belek konstrukcyjnych  oraz płyta OSB i płyty g-k. Ta przestrzeń służy do poprowadzenia instalacji wodnych, elektrycznych i CO. Stanowi ona dodatkową warstwę akustyczną i termoizolacyjną dla ściany. Dla lepszego efektu można ją wypełnić wełną mineralną lub innym materiałem. Dzięki tej warstwie folia paroizolacyjna, która znajduje się bezpośrednio na styku belek konstrukcyjnych wypełnionych wełną mineralną, nie jest nadmiernie dziurawiona przez gwoździe i śruby, co zapobiega jej niszczeniu.    

Domy prefabrykowane na bazie ciężkiego drewnianego szkieletu niemieckiego produkuje właśnie firma DOMIKON www.domikon.pl