Architekturę przyszłości musi cechować odpowiedzialność, pragmatyzm i umiar. To główna myśl drugiego spotkania z cyklu Future Builders. W rozmowie dr Piotra Żabickiego z Przemo Łukasikiem – założycielem biura Medusa Group, poruszone zostały tematy środowiskowe, społeczne, ekonomiczne i… filozoficzne.

Przemo Łukasik – drugi gość

23 września odbyło się już drugie spotkanie z serii Future Builders. Jego gościem był Przemo Łukasik. Absolwent Wydziału Architektury na Politechnice Śląskiej w Gliwicach i paryskiego Ecole d’Architecture Paris-Villemin. Doświadczenie zbierał pracując w kluczowych biurach architektonicznych w Berlinie i Paryżu, gdzie wykładał również na Ecole Speciale d’Architecture.

Pracownię Medusa Group założył wraz z Łukaszem Zagałą w 1997 i od tego czasu ponownie jest mocno związany ze Śląskiem. Teraz, Medusa jest jednym z najciekawszych biur w Europie. Samodzielnie oraz wraz ze swoim zespołem opracował takie projekty, jak m.in.: Ambasada Niemiec w Warszawie, Plac Rady Europy, wnętrza hotelu Nobu Warsaw i The Bridge Wrocław, czy katowicki kompleks .KTW. Ciężko zliczyć wszystkie nagrody i wyróżnienia, które otrzymały jego projekty.

Architekt przyszłości

Na początku Piotr Żabicki zapytał o to, jak zmieni się zawód architekta w przyszłości. Zdaniem Przemo Łukasika liczy się kontekst. Kiedyś architekci tworzyli dla faraonów i królów, teraz dla deweloperów i prywatnych inwestorów – bezpośrednie podejście jest więc niezmienne. To technologia, trendy i możliwości niezmiennie ewoluują. Niektóre koncepcje mocno się przedawniły i nie nadają się do użycia w dzisiejszych realiach – inne wracają po kilkudziesięciu latach. Architektura zawsze musi przystosować się do zmian i niejako przewidywać je.

– Pamiętam konsultację i rozmowy z Paulem Virillio, kilkanaście lat temu. Tłumaczył nam, że przyszłość będzie zbudowaną z dwóch rzeczywistości – realnej i wirtualnej. Wtedy brzmiało to abstrakcyjnie - dziś stało się naszą wspólną rzeczywistością. – wspomina założyciel Medusa Group. Architektura i budownictwo są jednak jednymi z niewielu dziedzin, których automatyzacja i cyfryzacja nie zmieniła w znaczącym stopniu. Zdobycze technologii wciąż są narzędziem dla specjalistów, które pozwalają na usprawnianie niektórych działań i procesów oraz wykluczenie błędów.   

– Nie wszystko da się zastąpić sztuczną inteligencją. Wierzę w człowieka. – podsumował Przemo Łukasik.

„Jesteśmy w trendzie architektury światowej”

Prelegent Future Builders uważa, że krajowa architektura w żaden sposób nie ustępuje światowym trendom. Wspominając lata studenckie w Polsce i Francji nie uważa, by jakość i poziom kształcenia był różny. Elementem, który wyróżnił jako kluczowe narzędzie jest rewitalizacja. Przemo Łukasik podkreślał, jak ważne jest niekrótkowzroczne projektowanie i budowanie przestrzeni „dla ludzi”. Nawet jeśli nasze pokolenie nie poczuje wpływu tych zmian, to kolejne – dzieci, które dopiero zaczynają być częścią miejskiej tkanki, już zdecydowanie. Dlatego aspekt ekonomiczny i użytkowy nie może być jedynym wyznacznikiem „opłacalności” realizacji – należy zwrócić uwagę na to, jak projekt będzie funkcjonował na przestrzeni kilkudziesięciu lat.

- Najbardziej ekologicznym i zielonym budynkiem jest ten, który nie został wybudowany. Drugi w kolejności jest ten już wybudowany. – mówił Łukasik. Chociaż nie każdy budynek da się uratować i rewitalizować to wprowadzanie ludzi w przestrzenie poprzemysłowe, a w przyszłości nawet handlowe jest przyszłością rozwoju miast. – Rewitalizacja jest jednym z narzędzi odpowiedzialnego projektowania. Na wielu poziomach. – podsumował.

Kto będzie miał wpływ na miasta przyszłości?

– Uważam, że człowiek. – odpowiedział prosto Przemo Łukasik. Chodzi to jednak nie o włodarzy miast, planistów, architektów, urbanistów i wszystkie instucje i ruchy społeczne, decydujące o sprawach miejskich. Głównymi decydentami są zwykli mieszkańcy, którzy prowadzą swoje codzienne życie w danym miejscu. Samorządy już nie patrzą tylko na aspekty ekonomiczne rozwoju, ale zwracają uwagę na dobrostan mieszańców i to, jak czują się w mieście. Każde z nich jest jednak inne – pod względem pochodzenia, dawnego przeznaczenia i historii.

– Na Śląsku miasta kształtowały się na zapleczach wielkich fabryk i często powstawały bardzo odpowiedzialnie. Przykładem, z którego jesteśmy bardzo dumni, jest nasz ukochany Nikiszowiec. Zaplanowany nie przez miasto, a przez przemysłowca – zauważa Łukasik. Architekt jest więc odpowiedzialny nie tylko za założenia klienta, inwestora czy budżet. Przede wszystkim powinien myśleć o społeczeństwie i kontekście, a jeśli jest taka potrzeba – wytłumaczyć go i uargumentować.

Rozmawiajmy!

– Uważam, że wszystkie problemy tego świata biorą się z tego, że ze sobą nie rozmawiamy. Future Builders to dla mnie platforma, na której możemy dzielić się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami. Nie stawiam tezy, że wiemy wszystko najlepiej. Ale nie ma lepszego sposobu, wytłumaczyć społeczeństwu czym jest budowanie i budownictwo. Architekci nie budują – naszą zadanie to praca z wyobraźnią. Do tego potrzebujemy mądrych i odpowiedzialnych inwestorów, którzy nie boją się nam zaufać.  Na końcu mamy wykonawcę, który musi zmagać się z naszymi pomysłami. Na końcu wszyscy możemy być dumni z efekty.  – tak Przemo Łukasik odpowiedział na pytanie, dlaczego dołączył do Future Builders.

Dodał, że kluczową rzeczą w życiu, nie tylko zawodowym, jest budowanie wzajemnego szacunku i zrozumienia. Tylko takie podejście i otwarcie na nowe doświadczenia pozwala na sukces.

Zapis wideo tej rozmowy można obejrzeć na stronie głównej Future Builders – https://future-builders.com i oficjalnym kanale Aluprof na YouTube: https://www.youtube.com/c/ALUPROFALUMINIUMSYSTEMS/videos.

Wywiad z Przemo Łukasikiem jest dostępny również jako podcast na oficjalnym kanale Future Buidlers na Spotify: https://open.spotify.com/show/2F9cB6V0NwWIeC4KRMjPMy

Kolejne spotkania Future Builders

Kolejnymi prelegentami Future Builders będą Zbigniew Maćków z Maćków Pracownia Projektowa – związany z Wrocławiem członek SARP i projektant budynków o najlepszych parametrach samowystarczalności energetycznej, Bogdan Zaha – główny architekt legendarnej pracowni Zaha Hadid Ltd. i Álvaro Leite Siza Vieira – laureat licznych nagród, autor publikacji w najważniejszych pismach architektonicznych na świecie.

Wszystkie wydarzenia Future Builders są w pełni darmowe i dostępne online. Dodatkowe informacje i zapisy są dostępne na stronie inicjatywy: https://future-builders.com/