Pośpiech w architekturze i pogoń za mieszkaniowym popytem, znaczenie wspólnej przestrzeni, a także sposoby na wprowadzenie architektury do publicznej debaty nie tylko wśród wykształconych i bogatych – to tematy dyskusji pomiędzy architektami, która odbyła się w Hali Koszyki. Debata towarzyszyła rozdaniu nagród w konkursie „Zmień wizję w projekt”, organizowanym przez firmę ROCKWOOL Polska.

Pośpiech w architekturze, spowodowany pogonią za mieszkaniowym popytem, nie zawsze idzie w parze z jakością architektury – takie wnioski nasuwają się po wysłuchaniu opinii architektów. – Czy kiedykolwiek w historii nie było pośpiechu? Większość znanych nam zespołów mieszkaniowych, zarówno te podziwiane, jak i nie, powstawały w takich samych warunkach, najczęściej w momencie boomu gospodarczego. Czy nasza zła ocena sytuacji nie wynika z tego, że musimy poczekać? Dawne zespoły oceniamy po wielu latach funkcjonowania, gdy złe zjawiska zdążą się wyrównać – dobrze jest poczekać i dać szansę czasowi, by mogło to zostać naprawione – podkreśla Paweł Grodzki. 

Ważny okazuje się też aspekt społeczny i zmiany, które dokonały się w architekturze i stylu życia. – Jest zasadnicza różnica między tym, co budujemy dzisiaj, a tym co budowaliśmy przed wojną czy na początku XX wieku. To jednak jest myślenie o mieszkalnictwie jako o zjawisku całościowym. Nasze myślenie dzisiaj nie jest myśleniem społecznym, tak jak kiedyś. Dzisiaj wszystko zdominowane jest przez pieniądze, a nie idee. Ludzie dziś ruszają się szybciej, trudniej jest budować więzi społeczne – zauważa Jan Szczepanik-Dzikowski.

Nie obyło się też bez kontrowersyjnych tematów. Jeśli architektura jest etycznym obowiązkiem architektów, to dlaczego tak rzadko środowisko krytykuje coś, co jest negatywnym przejawem ich działalności? Czy jest w przestrzeni publicznej miejsce na krytykę architektoniczną?

–  W naszym społeczeństwie mało się mówi o architekturze, ludzie się nią nie interesują. Krytyka architektury  nie ma oznaczać, że architekci będą nawzajem punktować kolegów. Chodzi o analizę i waloryzację zjawisk. Krytyka nie polega na wytykaniu najgorszych przykładów: konkursy typu „Makabryła” są zabawne, medialne, ale to nie jest konstruktywne, zwłaszcza, gdy tak mało jest w społeczeństwie dyskusji o architekturze. Przede wszystkim postawmy na rozmowę o dobrych przykładach, analizowanie problemów, zjawisk przez różne grupy: architektów i użytkowników - to byłoby najbardziej konstruktywne i przyniosłoby najlepszy efekt – twierdzi Maria Saloni-Sadowska.

Okazuje się, że najważniejsza jest edukacja i to, by dobra architektura nie była dostępna tylko dla wykształconych i bogatych. Odpowiedzią na te potrzeby mogą być konkursy, które są doskonałym sposobem na zmotywowanie młodych architektów i wyłowienie ambitnych projektów.

– Potrzebujemy więcej konkursów, nie tylko wielkich, dobrze nagłośnionych, ale dużo mniejszych. Trzeba zapraszać młode pracownie, żeby wykształcić młodych architektów i oferować im atrakcyjne nagrody – w końcu są oni przecież na dorobku. Jeżeli będzie dużo konkursów to młode, aspirujące pracownie, pracownie bez doświadczenia, będą mogły ścigać się z najlepszymi, najbardziej utytułowanymi. Bez tego nie wyhodujemy biur, które zbudują piękne rzeczy w przyszłości – podsumowuje Jan Strumiłło.

Debata odbyła się w ramach konkursu „Zmień wizję w projekt”, organizowanego przez firmę ROCKWOOL Polska we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich. Konkurs miał wyłonić najlepsze projekty architektoniczne zrealizowane lub będące w realizacji w roku 2017. Nagrodę Grand Prix otrzymała młoda pracownia Toprojekt za przełomowy według jurorów projekt przedszkola w Żorach na Kleszczówce.

W debacie udział wzięły takie osobistości z branży architektonicznej, jak Maria Saloni-Sadowska (Prezes SARP O. Warszawa), Jerzy Szczepanik-Dzikowski (JEMS Architekci), Paweł Grodzicki (WXCA) oraz Jan Strumiłło. Debatę poprowadził dziennikarz Dawid Hajok.